Bạn đã từng nghe nhiều về Dolby Atmos, công nghệ âm thanh vòm hướng đối tượng (object-based) đem lại trải nghiệm âm thanh sống động và chân thực như trong rạp phim. Nhưng bạn có biết rằng còn một công nghệ âm thanh vòm 3D khác không kém phần ấn tượng, đó là DTS:X? Đây là một công nghệ do DTS – một trong những công ty dẫn đầu về âm thanh kỹ thuật số – phát triển, nhằm tạo ra một âm thanh nhiều chiều mà “di chuyển xung quanh bạn như trong thế giới thực”. Trong bài viết này, Song Tấn News sẽ giúp bạn tìm hiểu về DTS:X, những ưu điểm và khác biệt so với Dolby Atmos, cũng như các thiết bị hỗ trợ công nghệ này.
1. DTS:X là gì?
DTS:X là một codec âm thanh mới đang gây ấn tượng mạnh trong giới điện ảnh và âm nhạc. Được giới thiệu từ năm 2015, DTS:X mang đến khả năng tái tạo âm thanh chân thực như trong thế giới thực cho các rạp chiếu phim và rạp hát gia đình. Công nghệ này dựa trên hệ thống loa âm thanh vòm đa chiều và âm thanh dựa trên đối tượng.
Codec này cố gắng tái tạo lại trải nghiệm âm thanh trong thế giới thực thông qua hệ thống loa âm thanh vòm và âm thanh dựa trên đối tượng. Âm thanh dựa trên đối tượng cho phép các yếu tố âm thanh được ánh xạ chính xác vào không gian 3D, đi kèm siêu dữ liệu (metadata) hướng dẫn cách tái tạo chúng. Kết quả là trải nghiệm âm thanh sống động, giống hệt thế giới thực.
Với công nghệ tiên tiến này, DTS:X hứa hẹn mang lại cuộc cách mạng cho âm thanh điện ảnh và nhạc số, cạnh tranh trực tiếp với Dolby Atmos. Người xem và nghe nhạc sẽ được thỏa mãn với chất lượng âm thanh tuyệt vời mà DTS:X mang lại.
2. DTS:X hoạt động như thế nào?
Điểm nổi bật nhất của DTS:X là khả năng tự động thích ứng với bất kỳ hệ thống loa hiện có nào mà không yêu cầu thiết lập loa cụ thể hoặc một số kênh cố định. DTS:X tương thích với các thiết lập loa lên đến 11.1 kênh, cũng như không giới hạn kênh. Một tính năng thông minh khác của DTS:X là khả năng tinh chỉnh các yếu tố âm thanh riêng lẻ như giọng nói, giúp người nghe dễ dàng tập trung vào đối thoại. Tuy nhiên, tính năng này cần được người làm phim kích hoạt sẵn.
Công nghệ DTS:X được xây dựng dựa trên nền tảng MDA (Multi-Dimensional Audio) – nền tảng mở và miễn phí cho phép tạo âm thanh đối tượng. MDA hỗ trợ cả định dạng âm thanh dựa trên đối tượng lẫn dựa trên kênh, giúp các nhà sáng tạo dễ dàng chuyển đổi giữa các định dạng mà không cần phải làm việc trên nhiều nền tảng.
3. Ưu điểm của DTS:X
Công nghệ DTS:X đã mang lại nhiều ưu điểm vượt trội cho người dùng:
- Chất lượng âm thanh sống động, chân thực: DTS:X cung cấp trải nghiệm âm thanh sống động và chân thực hơn bằng cách tránh sử dụng kỹ thuật nén âm thanh quá nhiều, giữ nguyên chất lượng âm thanh ban đầu. Với khả năng chất lượng âm thanh lên đến 20-bit, nó vượt qua cả chất lượng đĩa CD 16-bit. Công nghệ này cũng giúp tái hiện âm thanh chính xác hơn từ các tiếng thì thầm nhỏ tới tiếng nổ lớn mà không bị méo, rè.
- Khả năng tương thích tốt: DTS:X có khả năng tự thích ứng với bất kỳ thiết lập loa nào bạn sở hữu, không yêu cầu bạn phải mua thêm loa mới hoặc điều chỉnh lại vị trí của chúng. Điều này đồng nghĩa với việc bạn chỉ cần một bộ thu AV hoặc soundbar hỗ trợ DTS:X để tận hưởng công nghệ này. Ngoài ra, DTS:X còn tương thích ngược với các định dạng DTS cũ hơn hoặc không phải DTS, loại bỏ lo ngại về việc phát các nội dung không có DTS:X.
- Hỗ trợ nhiều kênh âm thanh hơn: DTS:X hỗ trợ lên đến 11.1 kênh âm thanh, tạo điều kiện cho các hệ thống giải trí chuyên nghiệp và xem phim trải nghiệm tốt hơn. Điều đặc biệt là DTS:X có khả năng giả lập hiệu ứng 9.1, mang bạn vào thế giới phim ảnh một cách chân thực mà không cần thiết bị quá phức tạp.
- Phiên bản dung lượng thấp hơn: Công nghệ DTS hỗ trợ phiên bản DTS-HD High Resolution với chất lượng âm thanh thấp hơn và tiêu tốn ít dung lượng hơn. Điều này làm cho nó phù hợp với các ứng dụng như dàn karaoke, âm thanh hội trường, và sân khấu thông thường mà vẫn giữ được trải nghiệm âm thanh vòm đỉnh cao.
4. DTS:X khác gì với Dolby Atmos?
DTS:X và Dolby Atmos là hai định dạng âm thanh vòm tiên tiến nhất hiện nay, được sử dụng trong các rạp chiếu phim và các thiết bị âm thanh gia đình. Tuy nhiên, giữa chúng có một số khác biệt quan trọng mà bạn cần biết:
- DTS:X không yêu cầu một thiết lập loa cố định: DTS:X cho phép bạn tùy chỉnh vị trí loa theo không gian phòng nghe của bạn. Dolby Atmos thì cần có các loa đặc biệt gắn trên trần nhà hoặc đánh hướng lên trần để tạo ra âm thanh từ trên xuống.
- DTS:X có khả năng xử lý âm thanh ở bitrate cao hơn: DTS nén ở mức bitrate lên đến 1.5Mbits/s so với mức 640kbits/s của Dolby Atmos. Điều này có thể mang lại chất lượng âm thanh tốt hơn, nhưng cũng phụ thuộc vào nguồn phát và thiết bị giải mã.
- DTS:X cho phép bạn điều chỉnh âm lượng của các track riêng biệt: Trong bộ phim, DTS:X có thể tăng giảm lời thoại, nhạc nền hay hiệu ứng âm thanh. Dolby Atmos thì không có tính năng này, mà chỉ có thể điều chỉnh tổng âm lượng của toàn bộ bộ phim.
- DTS:X ít được hỗ trợ rộng rãi hơn Dolby Atmos: Trên các dịch vụ stream phim như Netflix hay Amazon Prime Video thì Dolby Atmos được hỗ trợ rộng rãi hơn. DTS:X thì ít được sử dụng hơn, chủ yếu là trên các đĩa Blu-ray hoặc Ultra HD Blu-ray.
Như vậy, bạn có thể thấy rằng DTS:X và Dolby Atmos đều có những ưu và nhược điểm riêng. nếu dựa trên thông số kỹ thuật thì DTS sẽ chiếm phần thắng. Việc lựa chọn cái nào sẽ phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân của bạn, cũng như khả năng tương thích của các thiết bị âm thanh mà bạn sử dụng. Nếu bạn muốn có một trải nghiệm âm thanh vòm hoàn hảo nhất, bạn nên thử cả hai định dạng để so sánh và quyết định.
5. Các phiên bản phổ biến của DTS:X
Ngoài phiên bản cơ bản của DTS:X, DTS đã phát triển nhiều phiên bản khác nhằm phù hợp với các loại thiết bị và mục đích sử dụng đa dạng. Dưới đây là một số phiên bản quan trọng của DTS:X mà bạn cần biết:
DTS:X Pro
Được giới thiệu vào năm 2019, DTS:X Pro là một bước tiến vượt bậc của DTS:X dành cho gia đình và rạp chiếu phim. Phiên bản này nổi bật với việc tăng số lượng kênh âm thanh hỗ trợ từ 11.1 lên đến 30.2. Điểm đặc biệt khác là sự xuất hiện của upmixer DTS Neural:X, được cải thiện để hỗ trợ tốt hơn các kênh âm thanh. Điều này cho phép upmixer tận dụng tối đa 30.2 kênh âm thanh, mang đến trải nghiệm âm thanh vòm đỉnh cao cho người dùng.
DTS Headphone: X
DTS Headphone: X là một phiên bản nâng cấp của công nghệ âm thanh DTS:X, được phát triển để cung cấp trải nghiệm âm thanh 7 chiều độc đáo khi sử dụng tai nghe. Điều này tạo ra một không gian âm thanh đa chiều tương tự như việc bạn đang ở trong môi trường thực tế, mang đến những trải nghiệm giải trí độc đáo và tuyệt vời. Với DTS Headphone: X, bạn có khả năng cảm nhận âm thanh từ các hướng khác nhau, từ trái qua phải, từ trên xuống dưới, và từ xa đến gần. Điều này giúp tái hiện chân thực các hiệu ứng âm thanh trong các trò chơi, phim ảnh, hoặc âm nhạc. Khi kết hợp với các thiết bị tai nghe chất lượng, DTS Headphone: X mang đến cho bạn trải nghiệm âm thanh đỉnh cao, giúp bạn hoàn toàn đắm chìm trong thế giới âm nhạc hoặc phim ảnh mà bạn đang trải nghiệm.
DTS Virtual:X
Đây là một công nghệ âm thanh vòm 3D độc đáo không đòi hỏi việc thêm loa. Không giống như DTS:X truyền thống, DTS Virtual:X không cần mã hóa trực tiếp trên đĩa Blu-ray. Thay vào đó, nó là một công nghệ xử lý âm thanh sau khi tín hiệu đã đến thiết bị của bạn, để tạo ra trải nghiệm âm thanh mô phỏng như bạn đang ngồi trong một phòng với hệ thống loa 7.1.
DTS:X Ultra
Đây là phiên bản tiên tiến của DTS:X, được tối ưu hóa cho máy tính cá nhân và một số thiết bị khác. DTS:X Ultra hỗ trợ lên đến 12 kênh âm thanh, có khả năng chuyển đổi âm thanh stereo và 5.1 thành âm thanh 3D và hỗ trợ HRTF (Head-Related Transfer Function) để cải thiện vị trí âm thanh 3D. Ngoài ra, nó cung cấp khả năng tùy chỉnh độ nhạy và âm lượng, cho phép người dùng điều chỉnh âm thanh cho từng thiết bị và môi trường cụ thể. Điểm mạnh khác của DTS:X Ultra là tích hợp Intelligent Volume và Dialogue Enhancer, giúp cân bằng và tăng cường âm thanh trong quá trình phát lại, mang lại trải nghiệm âm thanh tốt nhất.
6. Ứng dụng của DTS:X
Công nghệ âm thanh DTS được ứng dụng trong rất nhiều thiết bị, dàn âm thanh có thể kể đến như:
Hệ thống loa Soundbar gia đình
Đây là một trong những thiết bị phổ biến nhất để trải nghiệm công nghệ DTS:X trong gia đình. Loa soundbar là một loa dài có thể đặt dưới TV hoặc treo trên tường, có khả năng phát ra âm thanh vòm từ nhiều hướng. Loa soundbar hỗ trợ DTS:X sẽ mang lại cho bạn âm thanh 3D chìm đắm, cho dù bạn ngồi ở đâu trong phòng. Một số loa soundbar hỗ trợ DTS:X mà bạn có thể tham khảo là Sennheiser AMBEO Soundbar Max, AMBEO Soundbar Plus, AMBEO Soundbar Mini, Yamaha SR-B20A, SR-C30A, Sony HT-A7000,…
Dàn âm thanh 5.1, 7.1, 9.1
Đây là các hệ thống loa gồm nhiều loa nhỏ được bố trí xung quanh phòng để tạo ra không gian âm thanh vòm. Số lượng loa phụ thuộc vào số kênh của hệ thống, ví dụ 5.1 là gồm 5 loa và 1 loa siêu trầm, 7.1 là gồm 7 loa và 1 loa siêu trầm… Các hệ thống loa này cần được kết nối với một bộ thu AV hỗ trợ DTS:X để có thể phát ra âm thanh 3D từ các nguồn có DTS:X. Một số bộ thu AV hỗ trợ DTS:X mà bạn có thể tham khảo là Denon AVR-X6700H, Sony HT-A9,…
Máy tính và nhiều thiết bị khác
Công nghệ DTS:X cũng được tích hợp vào một số máy tính và thiết bị khác để cải thiện chất lượng âm thanh cho các hoạt động như xem phim, chơi game, nghe nhạc… Bạn có thể tìm thấy công nghệ DTS:X trong các máy tính chạy Windows 10, các console Xbox mới hay các thiết bị Android như Samsung Galaxy S20, Huawei P40 Pro… Bạn cũng có thể kết nối các thiết bị này với tai nghe hoặc loa Bluetooth có hỗ trợ DTS:X để tận hưởng âm thanh 3D tuyệt vời.
Amply nghe nhạc, xem phim
Đây là các thiết bị được thiết kế để khuếch âm thanh từ các nguồn khác nhau và truyền tải đến các loa. Amply hỗ trợ DTS:X sẽ cho bạn âm thanh 3D chất lượng cao, phù hợp cho việc nghe nhạc và xem phim. Bạn có thể kết nối amply với các thiết bị phát như máy phát Blu-ray, đầu karaoke, điện thoại… để thưởng thức các nội dung có DTS:X. Một số amply hỗ trợ DTS:X mà bạn có thể tham khảo là Yamaha RX-A2A, Sony STR-DN1080, Onkyo TX-NR696…
7. Cách trải nghiệm DTS:X
Để trải nghiệm công nghệ DTS:X trong gia đình, bạn cần có một số thiết bị hỗ trợ công nghệ này. Bạn có thể lựa chọn một trong các cách sau:
- Sử dụng một bộ thu AV hoặc soundbar hỗ trợ DTS:X kết nối với TV hoặc máy chiếu. Bạn cần chọn một bộ thu AV hoặc soundbar có khả năng giải mã DTS:X và có đủ kênh loa để tạo ra không gian âm thanh 3D. Bạn cũng cần có các loa vòm và loa siêu trầm phù hợp để kết nối với bộ thu AV hoặc soundbar. Bạn có thể xem danh sách các bộ thu AV và soundbar hỗ trợ DTS:X [tại đây].
- Sử dụng một máy tính chạy Windows 10 hoặc Xbox mới kết nối với tai nghe hoặc loa Bluetooth hỗ trợ DTS:X. Bạn cần cài đặt ứng dụng DTS Sound Unbound trên máy tính hoặc Xbox để kích hoạt chế độ DTS:X cho tai nghe hoặc loa Bluetooth. Bạn có thể tải ứng dụng DTS Sound Unbound [tại đây]. Bạn cũng cần có một tài khoản Microsoft để sử dụng ứng dụng này.
- Sử dụng một thiết bị Android hỗ trợ DTS:X kết nối với tai nghe hoặc loa Bluetooth hỗ trợ DTS:X. Bạn cần kiểm tra xem thiết bị Android của bạn có tích hợp công nghệ DTS:X hay không bằng cách vào Cài đặt > Âm thanh > Chất lượng âm thanh và hiệu ứng. Nếu bạn thấy có tùy chọn DTS:X, bạn có thể bật nó lên và điều chỉnh các thiết lập theo ý muốn. Bạn cũng cần kết nối thiết bị Android của bạn với tai nghe hoặc loa Bluetooth hỗ trợ DTS:X để tận hưởng âm thanh 3D.
Khi bạn đã có các thiết bị hỗ trợ DTS:X, bạn cần tìm kiếm các nội dung có DTS:X để phát. Hiện tại, các nội dung có DTS:X chủ yếu xuất hiện trên những chiếc đĩa Blu-ray. Nhiều bản phát hành phim Blu-ray có đi kèm âm thanh DTS:X. Bạn có thể xem danh sách các phim Blu-ray có DTS:X [tại đây]. Đáng tiếc, không giống như Dolby Atmos, nội dung DTS:X hiện chưa có sẵn trên bất kỳ dịch vụ stream nào, nhưng điều đó có thể thay đổi trong tương lai.
Một cách khác để trải nghiệm DTS:X là xem phim với nhạc nền DTS:X trong một rạp chiếu phim tương thích. Số lượng rạp phim hỗ trợ hiện khá giới hạn và bạn có thể tìm thấy danh sách đầy đủ các rạp chiếu phim hỗ trợ DTS:X trên [trang web] của DTS.